Onderzoek naar klimaatadaptatiebeleid in Antwerpen en Den Haag

Door hun geografische ligging bij water en hun stedelijke structuur zijn Antwerpen en Den Haag allebei kwetsbaar voor de effecten van klimaatverandering. Het beleid van beide steden verschilt echter. Doordat de aanpak deels overeenkomt en deels verschilt, kunnen de steden van elkaar leren.

Dat blijkt uit onderzoek van bureau Areaal Advies dat het klimaatadaptatiebeleid heeft belicht met betrekking tot het openbaar domein/openbare ruimte in beide steden. Hierbij werd samengewerkt met beide steden en met Universiteit Utrecht. Voor het onderzoek werd ook gesproken met Roel van Dijk, directeur van Stichting Steenbreek, omdat deze organisatie een grote ervaring heeft met adviseren en enthousiasmeren als het gaat om vergroenen en ontharden van de publieke en private ruimte.

Benaderingen
De steden zijn min of meer vergelijkbaar: Den Haag is ‘de stad achter de duinen’, Antwerpen ‘de stad aan de Schelde’. Den Haag werkt met een vastgestelde wegwijzer voor klimaatadaptieve projecten die worden uitgewerkt in losse sectorale projecten. Daarnaast werkt Den haag met een top-downbenadering. Antwerpen heeft een integraal beleidsplan waar klimaatrobuustheid onderdeel is van een bredere strategie. Bovendien hanteert de stad een bottom-upbenadering. De manier waarop Antwerpen omgaat met overtollig hemelwater kan een bron van inspiratie zijn voor Den Haag, volgens de onderzoekers. De Belgen maken gebruik van circulaire waternetten om overtollig hemelwater op te vangen en te hergebruiken voor doeleinden waarvoor drinkwaterkwaliteit niet vereist is.

Samenwerking essentieel bij klimaatadaptieve maatregelen

Aan de andere kant kan Antwerpen weer leren uit de Haagse proactieve en systematische werkwijze bij het selecteren van klimaatadaptieve maatregelen: in Den Haag krijgen plekken waar winst te behalen valt prioriteit. Bovendien monitort Den Haag de klimaatgerelateerde zaken. Uit het onderzoek blijkt tevens dat er onbenutte kansen voor beide steden bestaan voor wat betreft bestuur en uitvoering op het vlak van klimaatadaptatie.

Aanbevelingen
De onderzoekers doen een aantal aanbevelingen voor beide steden. Dat is onder meer samen aan de slag gaan, zowel intern als extern, en samenwerking bevorderen tussen gemeentelijke afdelingen in een taskforce. Verder durven te experimenteren met nieuwe technieken, materialen en veranderingen van de openbare ruimte om zo draagvlak te creëren voor klimaatadaptieve innovatieve technologieën. De onderzoekers geven ook aan creatief en innovatief te zijn bij het zoeken naar onbenutte ruimte met vergroeningspotentieel.