,

Onderzoek naar motivatie om tuin te vergroenen met webinar en workshop

Wat motiveert tuineigenaren om de tuin te vergroenen en wat staat hen juist in de weg? Die vraag wordt beantwoord met een gedragsonderzoek dat het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dit jaar is gestart en in de zomer van 2024 wordt afgerond. Via een webinar en workshop worden de eerste resultaten gedeeld.

Het onderzoek gaat in op alle motivatoren bij tuineigenaren om hun tuin te vergroenen en ook de barrières die tuineigenaren hierbij ervaren. Met de uitkomsten van het gedragsonderzoek worden gedragsinterventies ontwikkeld die tuinbezitters motiveert om hun tuin te vergroenen en zo klimaatbestendig in te richten. In dit artikel een sneak-preview met de eerste resultaten. In januari 2024 worden de eerste resultaten gepresenteerd; in de zomer van 2024 is het gehele gedragstraject afgerond.

Een groene tuin versterkt de sponswerking van de bodem en ondervangt daarmee een groot deel van de gevolgen van klimaatverandering. Om een tuin te vergroenen dienen vaak tegels plaats te maken voor planten en bomen. Om erachter te komen hoe tuineigenaren het best aangespoord kunnen worden en wat hen tegenhoudt om te vergroenen, wordt een uitgebreid gedragsonderzoek gehouden.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoeksbureau Motivaction en begeleid door gedragsadviseurs van het Behavioral Insights Team (BIT) van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Zij werken samen met beleidsmedewerkers binnen het ministerie en de organisaties die zich sinds 2021 hebben verenigd in een ‘groene coalitie’ die bestaat uit overheden, koepelorganisaties, ngo’s en brancheorganisaties. Ook Stichting Steenbreek is hierbij aangesloten. Onder de vlag van ‘NL vergroent’ maken deze partijen zich sterk voor de boodschap ‘Een groener Nederland begint in je eigen tuin’.

Wenselijk gedrag
Bij het gedragsonderzoek is eerst bepaald welk gedrag bij de tuineigenaren wenselijk is om de sponswerking van de bodem te beïnvloeden. Uit deskresearch (artikelen en interviews met experts, als eerste deel van het onderzoek) is naar voren gekomen wat effectieve maatregelen zijn: tegels eruit, verbeteren van de bodem en het groen erin (planten met diepere wortels, bodembedekkers, borders), minder strak tuinontwerp (rommelhoekjes, grote open voegen tussen tegels, geen chemicaliën), hoogteverschil aanbrengen (terrassen, wadi’s, vijver), hemelwater opvangen (regenton, watertank, regenpijp afkoppelen) en halfverharding bij de oprit.

Wat het meest effectief is, is afhankelijk van de tuin (oppervlak, bodemsoort en inrichting). Er moet altijd voldoende plek zijn voor water om in af te wateren zodat het niet in het riool terechtkomt. Bij grotendeels versteende tuinen, waar water niet goed de bodem in kan, dient ruimte gecreëerd te worden. Wat betreft het soort groen is er –vanuit effectiviteit- een voorkeur voor struiken met diepere wortels, daaromheen kleinere planten, bodembedekkers, diversiteit en inheemse en onbespoten planten.

Haalbaar gedrag
Vervolgens is gekeken voor welke potentiële doelgedragingen tuinbezitters gemotiveerd zijn om bepaalde handelingen uit te voeren en of zij denken dit zelf te kunnen doen (haalbaarheid). Van alle voorgelegde maatregelen om tuinen te vergroenen, is de motivatie en de bereidheid om een regenton te nemen het grootst. Ongeveer een kwart van de tuineigenaren is gemotiveerd en bereid tot het vervangen van tegels voor groen in de tuin. De resultaten laten zien dat bereidheid hiervoor niet afhankelijk is van de grootte van de tuin, maar wel van de huidige inrichting: mensen met versteende tuinen zijn hier minder toe bereid.

Voor het vervolg van dit gedragsonderzoek is gekozen voor het doelgedrag: ‘vervangen van tegels door groen’. Dit is een afweging geweest tussen impact en haalbaarheid van het gewenste gedrag.

Barrières
Aan de hand van het bepaalde doelgedrag vindt er een gedragsanalyse onder tuineigenaren plaats. Dat gebeurt via een online discussieplatform onder 100 tuineigenaren en een kwantitatieve enquête onder meer dan 1000 tuineigenaren. Deze gedragsanalyse moet antwoorden geven op de vraag: wat motiveert tuineigenaren om de tegels te vervangen door groen en wat staat hen juist in de weg?

Barrières kunnen onder meer zijn wat de buren ervan vinden als je als enige de tuin vergroent, gebrek aan kennis of vaardigheden om de tuin te vergroenen en te weinig tijd. De onderzoekers kijken welke motivaties, weerstanden en (praktische) barrières meespelen, zowel bij de huurders van woningen (particulier en sociaal) als eigenaren van een koopwoning met een voor- en achtertuin.

Gedragsinterventies
Meer te weten komen over de motivaties en (praktische) barrières is belangrijk om daarmee gedragsinterventies te ontwikkelen. Deze gedragsinterventies moeten de barrières bij tuineigenaren wegnemen, zodat zij een stap zetten richting een groene tuin. We weten dat het gedrag van mensen vaak niet verandert als je enkel informatie verschaft over waarom iets moet. Vaak zijn er meerdere interventies nodig om het gewenste gedrag te bereiken. Daarbij is te denken aan de volgende effectieve technieken om vergroening te stimuleren: de sociale norm benadrukken, kleine stappen aandragen, de keuzevrijheid bij mensen zelf te laten, het erkennen van belemmeringen, gebruikmaken van een (bekende) persoonlijke ‘boodschapper’ of gratis plantjes of schepjes te verstrekken. Een en ander is afhankelijk van wat er uit het onderzoek naar motivatoren en barrières naar voren gaat komen.

De verandering van gedrag wordt vervolgens in een aantal wijken in twee verschillende steden in de praktijk bij tuineigenaren getest, gemonitord en geëvalueerd. Het onderzoek moet ook zorgen voor nieuwe gedragsinzichten en bijpassende activiteiten voor de campagne ‘Een groener Nederland begint in je eigen tuin’.

8 februari om 14:00 – Online Webinar met eerste resultaten

Naast de workshop in maart 2024 wordt op 8 februari 2024 om 14.00 een (online) Webinar gehouden. Die duurt een uur en is ook bedoeld voor gemeenteambtenaren die bezig zijn inwoners te verleiden hun tuin te vergroenen. Het programma bestaat vooral uit het delen van de eerste resultaten van de gedragsanalyse en interactie over mogelijke activiteiten en de toolkit.

Wie aan het Webinar wil meedoen kan zich aanmelden via deze link.

28 maart – Workshop voor gemeenteambtenaren in Amersfoort

Voor gemeenteambtenaren die zich bezighouden met het betrekken van inwoners bij het vergroenen van tuinen, wordt op donderdag 28 maart een workshop gehouden in Amersfoort. De workshop ‘Gedragsverandering bij tuineigenaren’ duurt van 09.30 tot 13.00 uur en bestaat uit drie onderdelen:

  1. Delen van de eerste resultaten van de gedragsanalyse;
  2. Brainstormen over wat deze resultaten betekenen voor bestaande en toekomstige vergroeningsactiviteiten in de gemeente;
  3. Brainstormen over de inrichting van een toolkit voor gemeenten om zelfstandig aan de slag te gaan met het vergroenen van tuinen. Daarbij wordt ook de vraag gesteld: moet het middel wel een toolkit zijn?

Deze workshop is gratis voor ambtenaren uit Steenbreekgemeenten. Overige belangstellenden betalen een bijdrage van €50,-Belangstellenden kunnen zich alvast aanmelden via deze link.

Dit artikel verscheen in Vakblad Groen
Auteur: Hans Bouwman
Beeld: Sjon.nl