Project Groene voortuinen Sneek

Met de vraag ‘Zullen we samen de wijk groener en gezelliger maken?’ bieden gemeente Súdwest-Fryslân en woningcorporatie Accolade inwoners gratis een groene voortuin aan. De bewoners zijn na de aanleg zelf verantwoordelijk voor het onderhoud. Het is een duidelijk voorbeeld van samenwerking tussen gemeente en woningcorporatie, en waarbij investeringen, zoals rioolrenovatie, en klimaatopgave gecombineerd zijn.

Groene Voortuinen Sneek is genomineerd voor de Steenbreektrofee 2023, categorie professionals.

Afgelopen jaar zijn er door de gemeente Súdwest-Fryslân naast de vele geveltuinen 50 groene voortuinen aangelegd bij huurwoningen van woningcorporatie Accolade in Sneek. De gemeente ging in deze wijk met het riool aan de slag. Ze zagen koppelkansen: waarom niet gelijk de hele straat anders inrichten en de tuinen groener maken? Dan heb je na een stortbui minder snel last van wateroverlast, het is goed voor de biodiversiteit en staat ook nog mooier.  Accolade vond het een goed plan en daarom deden ze samen een oproep voor een gratis groene voortuin. Bewoners van vijftig huurhuizen reageerden enthousiast op de oproep. Inmiddels zien de straten en tuinen er heel wat aantrekkelijker uit.

Steenbreek in Súdwest-Fryslân
Gemeente Súdwest-Fryslân is sinds 2019 aangesloten bij stichting Steenbreek en actief bij veel vergroeningsmaatregelen. Zo zijn er al 435 geveltuinen voor bewoners aangelegd in 23 dorpen en steden. Er worden jaarlijks prijsvragen georganiseerd voor bijvoorbeeld meest vergroende of toekomstbestendige tuinen samen met woningbouwverenigingen Groei en Bloei. In de openbare ruimte wordt op grote schaal overbodige verhardingen omgevormd naar groen. Hiervoor is een afwegingskader door het college vastgelegd. Een van de mooie voorbeelden is het vergroenen van een 1,5 km stenen kade in Sneek waarbij een aantrekkelijke wandelroute is gecreëerd met veel bomen. Zomers een heerlijke plek om in de schaduw te vertoeven.

Een nieuw idee
Gezien de vele positieve reacties van de vergroeningsacties kwam een nieuw idee opzetten bij de voorbereiding van een rioolrenovatie in de wijk Lemmerweg West in Sneek. Deze jaren 70 wijk bestaat grotendeels uit sociale huurwoningen met veel versteende voortuinen. De wijk behoort tot een van de aandacht wijken vanuit het sociaal domein van de gemeente. Daarnaast kwam in de Klimaatatlas van Friesland naar voren dat deze wijk tot een van de meest versteende wijken van Súdwest-Fryslân behoort. De aanleiding voor het vergroeningsproject was de noodzakelijke rioolrenovatie in de Partuurstraat en de Pripperstraat. De gemeente werkt met een integrale kaart waarop onderhoudsplanningen en wensen inzichtelijk zijn gemaakt. Op deze kaart was te zien dat er kansen lagen voor groen en bomen in de straat. (Er stonden geen bomen in deze straten). Ook waren betere parkeervoorzieningen wenselijk. Vervolgens ging het balletje verder rollen. In de werkvoorbereiding werd een integraal projectteam opgezet bestaande uit collega’s van de vakgroepen groen, wegen, verkeer, riolering en communicatie.     

Samenwerking
Woningcorporatie Accolade werd benaderd om te onderzoeken of er belangstelling was om gelijktijdig met de straatrenovatie de voortuinen groener te maken.  Er werd een oproep gedaan bij de bewoners van de Partuur- en Pripperstraat. De gemeente maakte een folder met een ontwerp voor een gratis voortuin. Bewoners van ruim vijftig huurwoningen (1/3 van deze straten) reageerden enthousiast op de oproep. De kosten voor het aanleggen van de tuinen zijn door de gemeente gefinancierd. Donker Groen uit Sneek legde de groene voortuinen aan. Praktijkschool de Diken werd benaderd om samen met het lokale groenbedrijf de tuinen aan te leggen. Op deze manier leerden de leerlingen de beginselen van tuinaanleg.

Groene voortuinen
Het uitgangspunt was dat er bij elke tuin een kleine boom werd geplant en dat de tuin minimaal 50% groen moest zijn. Daarnaast kreeg elke tuin een beukenhaag tussen de woningen en aan de straatzijde. Bewoners mochten kiezen uit verschillende soorten planten en bomen. De bestaande verharding werd ter plaatse hergebruikt voor de aanleg van een klein terras en toegangspad naar de voordeur. De wijk straalt meer eenheid uit, het groen geeft een verzorgd beeld en de wijk is beter bestand tegen een stortbui.

Onderhoud gewaarborgd
De inwoners zijn zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van hun nieuwe tuinen. De woningbouwvereniging en de gemeente ondersteunen om hiervoor als het nodig is hulp uit de buurt te krijgen. Dan gaat het bijvoorbeeld om het samen knippen van de hagen of ander onderhoud van de tuin.

Positieve reacties
De reacties vanuit de buurt waren zeer positief. Zo gaven een aantal bewoners aan dat ze al jaren een eigen tuin wilden, maar geen geld hadden om een tuin in te richten of planten te kopen. Ook voor de leerlingen van de praktijkschool was deze klus een onvergetelijke ervaring. Eén van de leerlingen nam de avond na de aanleg zijn ouders mee om samen trots de resultaten te bekijken.   

Inspiratie
Dit project is binnen de gemeente heel positief ontvangen. Met name de integrale samenwerking voor de herinrichting van de straat in combinatie met het vergroenen van de voortuinen. Wat het project ook zo sterk maakt is dat het heel gemakkelijk vanuit de gemeente is te realiseren. Onze ervaring is namelijk dat in sommige wijken bewonersinitiatieven lastig van de grond komen. Wij denken dat dit project ook daarom inspirerend kan zijn voor andere gemeenten en woningbouwcorporaties.

Naast dat dit project een positieve bijdrage levert aan de gezondheid, biodiversiteit, en klimaatadaptatie bevordert dit project ook de sociale cohesie van de buurt. Door de praktijkschool actief te betrekken bij de aanleg doen we ook een positieve bijdrage aan social return.

Gezien alle positieve reacties gaan we hier zeker een vervolg aan geven.