Rapport: instandhouding groen erfgoed cruciaal bij milieuproblemen

Het gaat slecht met de autochtone, wilde bomen en struiken in Nederland. Dit heeft grote gevolgen voor de biodiversiteit en de klimaatbestendigheid van onze bossen. Daarom lanceert Landschapsbeheer Flevoland en Ecologisch Adviesbureau Maes in samenwerking met RCE en LandschappenNL het plan ‘Behoud Groen Erfgoed’. Hierin staan adviezen hoe beleidsmakers, natuurbeheerders, waterschappen en boeren allemaal een bijdrage kunnen leveren om bedreigde wilde bomen en struiken te behouden en te beschermen.

In Nederland zijn de laatste populaties van wilde bomen en struiken niet goed beschermd. Ze verdwijnen en dit wordt nauwelijks opgemerkt. Er is zorg over het verdwijnen van tropische oerwouden, maar ook in Nederland ligt er een grote uitdaging. Het aandeel van de wilde bomen en struiken op het totaal van het bosareaal en de landschapselementen die uit bomen en struiken bestaan, is naar schatting minder dan 3%. Daarnaast is de helft van het autochtone boom- en struiksoorten zeldzaam en bedreigd in hun voortbestaan. Ze zijn nog te vinden in oude houtwallen en beekoevers of oude bosranden. Deze oude landschapselementen staan echter onder druk, en zo verdwijnen de laatste wilde populaties ‘oerbomen’ – en struiken samen met het oude cultuurlandschap. Ook in natuurgebieden is extra zorg nodig voor beheer en behoud van deze bomen en struiken.

Bron van biodiversiteit
De ene eik is de andere niet. Een boom staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van een voedselweb met insecten, vogels, schimmels, paddenstoelen en nog veel meer soorten. Bij autochtone, wilde bomen is dit voedselweb in duizenden jaren ontwikkeld. Hierdoor herbergen deze ‘oerbomen’ een grote en oorspronkelijke biodiversiteit. Ook is de genetische variatie in deze bomen groter, waardoor zij beter bestand zijn tegen klimaatverandering dan regulier plantgoed dat juist genetisch homogeen is. Om te bepalen of een boom inderdaad tot de wilde populatie met deze subtiele, ecologische relaties behoort is een deskundig oog nodig. Het verdwijnen van de wilde bomen en struiken zou onze (bos)ecosystemen ernstig verarmen.

Maatregelen
Gelukkig is het goed mogelijk om deze waardevolle bomen en struiken te beschermen. In het adviesplan staan veel concrete maatregelen, waarmee beheerders, gemeenten, waterschappen, boeren en beleidsmakers kunnen helpen om dit belangrijke natuurlijke én cultuurhistorische erfgoed te behouden. De maatregelen zijn in de regel prima inpasbaar in beheer door bijvoorbeeld het markeren van bijzondere bomen in het veld en bos, waardoor deze bij werkzaamheden gespaard worden. In het rapport ‘Behoud Groen Erfgoed’ staan nog veel meer doeltreffende maatregelen.

Rapport met aanbevelingen
LandschappenNL roept beheerders en beleidsmakers op om stappen te zetten. Het rapport ‘Behoud Groen Erfgoed’ geeft hiervoor concrete informatie. Dit rapport is mede mogelijk gemaakt door de Rijksdienst van Cultureel Erfgoed (RCE). Met kennis en advies geeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de toekomst een verleden. Een gedrukt exemplaar is aan te vragen of te downloaden via LandschappenNL.

Bron:
Landschappen.nl