Verbindend groen voor Bospolderplein met bewoners in de hoofdrol in Rotterdam

Het opgerichte bewonersinitiatief in 2020  binnen de Rotterdamse wijk Bospolder wist de gemeente Rotterdam ervan te overtuigen om een deel van het stenige Bospolderplein  versneld te vergroenen, terwijl dit plein oorspronkelijk tot 2030 ongewijzigd zou blijven.

Voorjaar 2024 zijn maar liefst 286 m2 bakstenen vervangen door een border met klimaatbestendige vaste planten. Naast duurzame vergroening is ‘community building’ een belangrijke pijler van dit project: de verbinding tussen bewoners in de wijk versterken, gemeenschapszin te vergroten en het belang van (meer) natuur te omarmen.

Achtergrond
Bospolder is een kwetsbare wijk in RotterdamWest met een grote diversiteit aan bewoners met verschillende culturele achtergronden. Eenderde van de kinderen leeft hier onder de armoedegrens in een dichtbevolkte en erg versteende woonomgeving. Overheidsinstanties doen hun best om deze cijfers te verbeteren via allerhande programma’s maar komen capaciteit te kort om de kwaliteit van de openbare ruimte in Bospolder te verbeteren.

De stenige strook aan de noordelijke rand van het Bospolderplein die is aangepakt ligt langs een 55+ flat met veelal bejaarde en kwetsbare bewoners die graag en veelvuldig uit het raam kijken. Het plein is een belangrijke speelplek voor kinderen die eromheen wonen als daarbuiten. Tevens wordt het veel gebruikt als schoolplein door basisschool ‘De Vlinder’ voor de oudste groepen.

Met bewoners in de leidende rol, hebben ze een enthousiast team gevormd om een grote lege betegelde strook van 286m2 om te toveren tot een groene natuurlijke strook met vaste planten voor iedereen (www.bospolderplein.nl). De voor Rotterdam vrij unieke manier van werken in dit project met een grassroots bewoners-initiatief ‘in de lead’ heeft snel tot concrete resultaten geleid. Op het plein van ongeveer een voetbalveld groot waar de totale diversiteit bestond uit platanen, taxus, malus en gras staan nu 40+ soorten vaste planten en grassen. Een deel van het onderhoud zal worden uitgevoerd door de bewoners die een GroenTeam gevormd hebben.

Ontwerp beplantingsplan ter bevordering van de leefbaarheid en biodiversiteit
Door één van de leden van het bewonersinitiatief is het beplantingsplan gemaakt met een hoge decoratieve waarde in alle vier de seizoenen (nou drie, in elk geval). De uitvoering is gefinancierd en ondersteund door de Gemeente Rotterdam en Rotterdams Weerwoord.

Tot februari 2024 was het uitzicht van de bewoners in de 55+ flat een kale steenvlakte en sinds april 2024 ligt hier een tuin met diverse grassen, meerstammige berken en magnolia’s, met bloeiende vaste planten (waarvan 60% inheems) en biologische bollen. Door de beplanting zorgvuldig te plannen zal van het vroege voorjaar tot het einde van het seizoen nectar, stuifmeel en nestgelegenheid zijn voor alle bestuivers (wilde bijen, vlinders, hommels etc.).

Door de beplanting van deze grote strook is de hemelwater-opname van een deel van het plein sterk verbetert doordat de border tot op een diepte van 80cm is uitgegraven en gevuld met tuingrond (ipv zand) en door de verdamping van de nieuwe begroeiing is de verwachting dat de aanzienlijke hittestress die alle bewoners van de wijk Bospolder bij extreem zomerweer ondervinden, maar de bewoners van de 55+ flat die op het zuiden ligt in het bijzonder ervaren, zullen verminderen.

Hoewel de border pas 1 maand oud is en de beplanting nog uit moet groeien is nu al duidelijk dat de leefbaarheid en de beleving van natuur op het plein zijn toegenomen. Er komt veel positieve feedback van allerlei bewoners en bezoekers van het plein.

Samenwerkingen
Voorafgaand aan de uitvoering van het plan heeft er een uitgebreid bewonersonderzoek plaatsgevonden door de Veldacademie. Er is input gevraagd door middel van informatie & inspraak-avonden met bewoners. Daarnaast is overlegd met The Niteshop en natuurlijk de afdelingen Groenbeheer, Water, Biodiversiteit en Gebiedsontwikkeling van de Gemeente Rotterdam.

Leden van het GroenTeam zijn Melva Rosaria, Tonny van Sommeren, Alenka Milward, Guillem Colomer Fontanet, Marielle Uiterwijk Winkel, Ray Hackney en Marco Stoutkramer. Met een speciale rol voor gastvrouw Tonny van Sommeren, onze ogen en oren in de wijk, die met haar vrolijke mobiele koffiekraampje 2 dagen per week op het plein te vinden is en daar met bewoners spreekt over de vergroening, vrijwilligers mobiliseert, met iedereen een praatje maakt en een luisterend oor biedt, behoeften en wensen ophaalt die ze meeneemt naar de overleggen van het GroenTeam, een soepje kookt en een kopje koffie schenkt. Een zeer waardevolle en cruciale, verbindende rol voor de verdere ontwikkeling van het plein en het versterken van de sociale cohesie!

Toekomstperspectief
Momenteel ondergaat de wijk Bospolder een versneld gentrificatieproces die de lokale gemeenschappen uit de buurt verdringt. Het is daarom van cruciaal belang om goede publieke ruimtes te ontwikkelen waar zich een gemeenschap kan vormen en de verschillende bevolkingsgroepen elkaar ontmoeten. Onze groep investeert sterk in community building, want het Bospolderplein kan daarin een fundamentele en transformerende rol spelen. Want om natuur te borgen en de biodiversiteit te vergroten midden in een zeer drukke en dichtbevolkte stadswijk heb je de impliciete steun van brede groepen in de wijk nodig, het gevoel van eigenaarschap, en daarnaast de actieve en praktische steun van een grote groep vrijwilligers voor onderhoud van het groen

In het najaar van 2024 wordt fase 2 van het project uitgevoerd en dit behelst de aanplant van 100m2 extra struiken en 5 bomen, vernieuwing van de speeltoestellen met een natuur-educatiezone en een nieuw paviljoen voor uitgifte van gedeeld straat-speelgoed (voorheen Duimdrop).

De vergroende border is een pilot voor de rest van de vergroening en verbetering van de leefbaarheid van het Bospolderplein. Er is financiering beschikbaar voor een waterbergingsoplossing en het verwijderen van het met asfalt bedekte voetbalveld in combinatie met nieuwe beplanting onder de platanen. Dit zal verder uitgewerkt en uitgevoerd worden in de periode 2024-2026.