De Steenbreek – IVN Atlas
In dit interactieve digitale dashboard kunnen alle bij Steenbreek aangesloten deelnemers gratis informatie vinden over de mate van verstening en groen in tuinen en openbare ruimte.
De atlas is tot stand gekomen in samenwerking met Cobra Groeninzicht, als hulpmiddel in de vergroeningsopgave van gemeenten: Waar liggen de kansen om, samen met inwoners, verder te vergroenen? En hoe bereik je het beste effect?
De Steenbreek – IVN Atlas biedt inzicht in verstening op gemeente-, wijk-, buurt- én tuinniveau. De atlas gaat hierbij uit van:
- de Steenbreek Richtlijn
- de 3+30+300-regel
Steenbreek Richtlijn
De bij Steenbreek aangesloten gemeenten ontvangen sinds 2024 een jaarlijkse infographic met lokale vergroeningskansen, gebaseerd op data uit de Steenbreek – IVN Atlas. Deze Steenbreek Kansenkaart geeft een indruk van de vergroeningskansen in een gemeente. Om die kansen zo realistisch mogelijk in te schatten, hebben we de Steenbreek Richtlijn ontwikkeld.
Met de Steenbreek Richtlijn zoeken we een gezond evenwicht tussen groen en verharding in tuinen. De richtlijn houdt voor een tuin een ondergrens aan van 15 vierkante meter verhard oppervlak. Vaak is een bepaalde mate van verharding nodig voor praktische functies (zoals terras of paden). Voor tuinen groter dan 15 vierkante meter geldt een verhouding van 20% verharding en 80% groen. Op basis van deze richtlijn berekenen we de onnodige verharding in Nederlandse tuinen. Hierbij voegen we de voor-, zij- en achtertuin samen, om per woning één score te krijgen.
Op basis van de Steenbreek Richtlijn gaan we op zoek naar de meest kansrijke tuinen en berekenen we de opgave op wijk- en buurtniveau. De kansrijkheid wordt berekend op basis van de opgave vanuit de Steenbreek Richtlijn, het werkelijke versteningspercentage en de gemiddelde temperatuur van de tuin op warme dagen.
3+30+300-regel
De 3+30+300-regel is ontwikkeld door prof. dr. Cecil Konijnendijk. De regel is een perfecte maatstaf om te sturen op vergroening. Want als je weet hoe buurten en panden in de gemeente scoren op deze regel, kun je de juiste prioritering aanbrengen in het vergroenen. De scores op de regel openen het gesprek met politiek, inwoners en ondernemers over waar te vergroenen.
Er wordt voldaan aan de 3+30+300-regel wanneer:
- regel 3: vanuit elk huis minstens 3 bomen zichtbaar zijn;
- regel 30: de boomkroonbedekking rondom elke woning minstens 30 procent is;
- regel 300: het dichtstbijzijnde park of groene ruimte binnen 300 meter loopafstand ligt.
Het gratis handboek over de 3+30+300-regel is hier te downloaden.
De Atlas als verdiepingsinstrument
De Kansenkaart vormt het startpunt voor actie, terwijl de Atlas een verdiepende laag biedt voor analyse, beleidsontwikkeling en monitoring. Samen zorgen ze voor een compleet beeld: van inzicht naar impact.
Gemeentespecifieke atlas
Het is voor de bij Steenbreek aangesloten gemeenten mogelijk om bij Cobra Groeninzicht een eigen atlas te laten maken; dat is in de basis dezelfde kaartomgeving, maar dan volledig afgestemd op de gemeente zelf, met desgewenst bijvoorbeeld gemeentelijke huisstijl, eigen kaartlagen en dashboards, extra filters of selectiemogelijkheden en afgeschermde toegang.
Heb je vragen of wil je een afspraak maken om de mogelijkheden te bespreken, neem dan contact op via info@steenbreek.nl
De Steenbreek (Buurt) Kansenkaart
Sinds 2024 ontvangen alle bij Steenbreek aangesloten gemeenten een jaarlijkse infographic met lokale vergroeningskansen: de Steenbreek (Buurt) Kansenkaart. Deze kaart is gebaseerd op data uit de Atlas, maar is speciaal ontwikkeld als toegankelijk vertrekpunt voor gesprekken en plannen. De kansenkaart richt zich met name op de vergroeningskansen in de tuinen. Wat zijn de meest kansrijke buurten? En hoe doet jouw gemeente het ten opzichte van aangrenzende buurgemeenten of de gehele provincie?
Meest kansrijke buurten
Tot nu toe bepalen we de buurten met meest versteende tuinen vaak op basis van % versteend oppervlak. In de regel zijn dat de industriegebieden en dorps- of stadskernen met kleine stadstuintjes of binnenplaatsjes. In kleinere tuinen (hier tot 15m2) kan het lastiger zijn om tegels te verwijderen, en als je wilt vergroenen kies je wellicht eerder voor compacte groenborders, gevelgroen en hangplanten. Daarom sluiten we bij deze keuze voor de drie meest kansrijke buurten zowel de panden met bedrijvenfunctie als de kleine tuinen buiten, om te ontdekken waar het grootste vergroeningspotentieel ligt. Dit kunnen bijvoorbeeld nieuwbouwwijken zijn.
We houden hier rekening met de Steenbreek richtlijn en relatieve hoge temperatuur. Gezien er ook mensen woonachtig zijn op bedrijventerreinen, kunnen deze buurten nog steeds worden aangemerkt als meest kansrijk. De namen van de buurten zijn weergegeven zoals bekend bij het CBS.
Cadeau aan partnergemeenten: 10 jaar Steenbreek
Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van Stichting Steenbreek (2015–2025) ontvangen alle partnergemeenten in 2025 de Buurt Kansenkaarten als cadeau. Deze kaarten zijn ontwikkeld door Cobra Groeninzicht in samenwerking met Steenbreek en geven per buurt inzicht in de mate van verstening én de opgave volgens de Steenbreek Richtlijn.
De Kansenkaarten zijn samengesteld op basis van diverse databronnen, waaronder luchtopnames, infraroodbeelden en satellietdata, en vormen zo een uniek overzicht van de vergroeningsopgave in Nederland. Gemeenten kunnen hiermee op buurtniveau zien waar de kansen liggen om samen met inwoners meer groen te realiseren.
De Kansenkaart van gemeenten die zijn aangesloten bij Steenbreek zijn beschikbaar via de regioadviseur van Steenbreek of kan worden opgevraagd via info@steenbreek.nl.
