Hittestress aanpakken, dat doe je samen

Bij klimaatverandering gaat het vaak over de gevolgen van droogte en extreme wateroverlast. Met de toename van zomerse en tropische dagen is hittestress echter een serieus en urgent probleem zowel in het buitengebied als in de stad. Wanneer we ons hierop niet voorbereiden, dan heeft dit invloed op de gezondheid van mensen, leefbaarheid van buurten, comfort in woningen en gebouwen, op de arbeidsproductiviteit en leidt het uiteindelijk tot economische schade.

Tijdens een hittegolf neemt zowel het bezoek aan het ziekenhuis als sterfte aanmerkelijk toe. De gevolgen van hittegolven zijn ernstig, voor de natuur én voor de gezondheid. Wegen en gebouwen nemen veel warmte op en geven deze warmte ook weer terug. De hoge temperatuur wordt niet alleen veroorzaakt door de kracht van de zon maar ook door de inrichting van het gebied. Al langer is bekend dat groen en blauw op warme, zonnige dagen een verkoelend effect heeft. Een individuele boom kan al direct effect hebben. De temperatuur in groenere straten – waar zowel de openbare ruimte als de tuinen groen zijn – wordt als het meest prettig ervaren door mensen. Deze straten hebben in tegenstelling tot versteende straten een positief effect op de temperatuurbeleving.

Hoe dichter de kroon van de boom, hoe verkoelender het effect
In straten waar geen ruimte is voor groen, zoals in de verdichte steden, bieden geveltuinen en klimplanten een oplossing. Niet direct voor de objectieve temperatuurwaarneming maar wel voor de beleving. Het is effectief om bomen daar te planten waar schaduw echt nodig is. Een ander belangrijk aspect is dat bomen worden geplant op locaties waar ze tot volle wasdom kunnen komen. Een goed plantvak is daarbij een vereiste, zodat zij in droge periode voldoende vocht kunnen opnemen. Ook al verdampt de boom niet meer vanwege extreme warmte, schaduw blijft de boom nog steeds bieden. Hoe dichter de kroon van de boom, hoe verkoelender het effect.

Weinig aandacht
In Nederland is landelijk nog (te) weinig aandacht voor de hitteproblematiek. Stadscentra, stationsgebieden, bedrijfsterreinen, schoolpleinen, recreatielocaties en zorginstellingen, dit zijn allemaal locaties waar verkoeling tijdens warme zomers wenselijk is. Landschapsarchitecten, groenbeheerders, beleidsmakers, burgers en bedrijfsleven: hittestress aanpakken doe je samen.

12X Groener
Deze film maakt onderdeel uit van de serie 12X Groener. In Nederland zijn al prachtige voorbeelden die laten zien dat een natuurinclusieve manier van inrichten, beheren en woningbouw mogelijk is. Een gebiedsgerichte aanpak waarbij partijen samenwerken om te zorgen voor meer verbinding tussen mens en natuur. Waarbij aantoonbaar meerwaarde wordt geboden aan het bevorderen van de biodiversiteit en gezondheid alsook het klimaatbestendig maken van onze leefomgeving. Dit jaar staat elke maand een provincie én thema uit de Omgevingswet centraal. Deze voorbeelden bieden gezamenlijk inspiratie om een natuur inclusieve samenleving tot norm te stellen.