In een veilige, groene openbare ruimte ben je nooit alleen

Hoe vergroen je zonder de sociale veiligheid ondergeschikt te maken in het ontwerp? Laat je niet remmen in vergroeningsambities, zeggen deskundigen. Zij zien vooral meerwaarde in stedenbouwkundige oplossingen, zoals door de openbare ruimte niet alleen overdag, maar ook in de avond en nacht bruikbaar te maken. Een stad die 24 uur per dag leeft, waar altijd andere mensen in de buurt zijn, verkleint de kans op overlast en intimidatie.

Toch voelen mensen zich nu vaak ’s avonds onveilig in het groen. Een vrouw uit Den Haag vertelt: “Ik sport in dit park, maar ik vind het niet fijn om hierheen te gaan.” Een Groningse zegt: “Het bos is donker en verlaten. Het is de kortste route naar huis, maar ik loop er nooit doorheen.”

Deze verhalen komen uit een groot onderzoek van Pointer, het AD en regionale kranten. Ruim 7.400 vrouwen deden mee aan een enquête. Samen zetten zij meer dan 8.100 spelden op de kaart van Nederland. Daaruit blijkt: niet alleen drukke plekken zoals ov-knooppunten, maar ook parken en andere groene gebieden worden vaak als onveilig ervaren.

Groen als motor voor levendige publieke ruimte

Groen kan uitnodigen tot meer bezoek, maar veiligheid hangt niet alleen af van de inrichting van een park. Volgens deskundigen speelt vooral de omgeving een doorslaggevende rol.

Martin van der Maas, hoofdplanoloog bij de gemeente Amsterdam, zegt: “Alleen woningen rond een park zorgen vaak voor beperkt gebruik. Beter is een mix van wonen én bedrijvigheid.” Zo ontstaat volgens hem een zichzelf versterkend effect: druk bezochte parken trekken vanzelf meer bezoekers.

Is een park te stil, dan blijven mensen weg. “Op dat moment is een groenvoorziening eigenlijk verloren,” waarschuwt Van der Maas. De oplossing ligt op stedenbouwkundig niveau, benadrukt Wim Voogt van OKRA Landschapsarchitecten: “Publieke ruimtes moeten geschikt zijn voor verschillende gebruikers en op verschillende momenten van de dag. Actieve programmering hoort daar bij.”