Oproep aan gemeenten: maak wijken insectenvriendelijk

Het gaat slecht met insecten. Toch bieden steden grote kansen om de achteruitgang een halt toe te roepen en actief werk te maken van het herstel van de insectenpopulatie. Dat concluderen Natuur & Milieu en kenniscentrum EIS in een onderzoek naar de kansen voor insecten in de stad. Zo zijn er in Nederland zo’n 3500 wijken die veranderd kunnen worden in veilige, voedselrijke en bloeiende gebieden waar insecten zich thuis kunnen voelen.

Uit eerder onderzoek blijkt dat sinds 1990 de totale biomassa van insecten met 75 procent is afgenomen. Ook neemt het aantal soorten wereldwijd in rap tempo af: 40 procent van alle insectensoorten wordt met uitsterven bedreigd.

De oorzaken zijn onder meer het steeds intensievere landgebruik, zoals intensieve landbouw met veel gebruik van pesticiden, maar ook vervuiling en klimaatverandering spelen een rol. De afname van insecten is niet alleen zorgelijk voor de biodiversiteit, maar ook voor de voedselzekerheid. Driekwart van de landbouwgewassen is namelijk afhankelijk van insecten voor bestuiving.

In het onderzoek Insect zoekt thuis doen beide organisaties een oproep aan gemeenten en andere grondeigenaren om 3500 nieuwe plekken (de wijken) voor insecten in te richten.

Elf richtlijnen

Om het aantal insecten in de stad te bevorderen hebben Natuur & Milieu en EIS onderzocht welke maatregelen hiervoor nodig zijn. In samenwerking met Collectief Natuurinclusief zijn elf richtlijnen opgesteld voor een insectvriendelijke stad. Deze richtlijnen zijn volgens beide organisaties door gemeenten en andere grondeigenaren direct toe te passen bij de inrichting en het beheer van gronden.

De richtlijnen houden onder meer in zorgen voor leefgebieden voor insecten verspreid over de stad, inheemse bomen, struiken en kruiden planten, structuur en variatie aanbrengen met gelaagde beplanting, reliëf en natuurlijke elementen zoals dood hout.

Verder te zorgen voor een groot aanbod aan verschillende kruiden, vaste planten, struiken en bomen en permanent aanwezige nest- en schuilplaatsen realiseren. Ook raden de organisaties aan pesticidevrije planten te kopen, geen pesticiden te gebruiken en extensief te beheren (minder en anders maaien).

Communicatie

Belangrijk is ook om te communiceren met inwoners, bijvoorbeeld door borden en campagnes. Duidelijk moet worden wat er (anders dan gebruikelijk) gedaan wordt en op een aansprekende manier vertellen waarom dit nodig is. Het advies is aan te haken bij bestaande initiatieven zoals het NK Tegelwippen, de Nationale Bijentelling en de Jaarrond Tuintelling.

Ook de uitvoerders dienen goed geïnformeerd en betrokken te worden zodat zij opdrachten in de openbare ruimte goed kunnen uitvoeren.

De organisaties zijn blij dat er al genoeg concrete initiatieven zijn die grondeigenaren ontzorgen, zoals de Vlinderidylle van De Vlinderstichting, Stadsoase (plek waar de biodiversiteit herstelt) en De Bonte Berm (combinatie van inheemse zadenmengsels met een op maat samengesteld bloembollenmengsel). Ook zijn er talloze andere (lokale) initiatieven en organisaties die kunnen helpen, aldus Natuur & Milieu en EIS.

Auteur: Hans Bouwman