Tuinrangers vieren 1000e tuinbezoek
De Tuinrangers vieren hun duizendste aanvraag voor gratis tuinadvies, een half jaar na de opstart in juni. Inwoners van diverse gemeenten kunnen sinds juni gratis tuinadvies krijgen van enthousiaste vrijwilligers die zijn opgeleid tot tuinadviseurs. De eerste resultaten laten zien dat het advies van de Tuinrangers buitengewoon effectief is: 98% van de tuineigenaren komt binnen drie maanden in actie voor meer tuinnatuur.
Tuinrangers is een project van Steenbreek en IVN Natuureducatie, in navolging van het succesvolle, gelijknamige initiatief in Vlaanderen. In Nederland geven de goed opgeleide hobbytuiniers persoonlijk advies op maat aan tuinbezitters die hun tuin natuurrijker willen inrichten.
Resultaten eerste impactmeting
Om de kwaliteit en de impact van het tuinadvies te monitoren, ontvangen deelnemende tuineigenaren op verschillende momenten een korte vragenlijst. ‘Bijna alle deelnemers (meer dan 98%) doet na het bezoek minstens één concrete aanpassing in de tuin die bijdraagt aan biodiversiteit en klimaatbestendigheid’ laat Dominique van de Kamp, Projectleider van het initiatief, weten. Ruim de helft (53%) doet minstens tien aanpassingen. Slecht een kleine 2 procent doet helemaal niets.
‘Tuinieren hoeft niet ingewikkeld te zijn’ vult Van de Kamp aan. ‘Een populaire aanpassing die tuineigenaren binnen drie maanden na het tuinadvies doen, is zorgen voor schuilplaatsen voor dieren, zoals een takkenril of bladerhoop. Daarna komt het neerzetten van een waterschaal of het maken van een vijvertje, gevolgd door planten in potten en bakken laten groeien, planten voor rupsen laten staan of planten, en het gazon minder vaak maaien.’
Wat het minst gebeurt zijn de meer arbeidsintensieve maatregelen, zoals planten tussen voegen inzaaien of planten, een haag planten, een oeverzone aanleggen, regenwater laten afvoeren naar een wadi of vijver en een groen dak aanleggen.
Uit onderzoek van motivaction blijkt dat 27% van de tuinbezitters wel meer groen in de tuin wil in plaats van verharding. De voornaamste reden om de tuin niet te vergroenen, is dat tuinbezitters niet goed zijn in tuinieren. Een groene tuin maakt trots, en als men het gevoel heeft dit zelf (of met hulp van anderen) te kunnen realiseren, verlaagt dit de drempel tot actie. De Tuinrangers sluiten hier met hun advies en praktische tips goed bij aan.
Het tuinbezoek volgens een Tuinranger
Esther Murk is vanaf het begin als Tuinranger actief in de gemeente Krimpenerwaard. ‘Ik heb tot nu toe elf bezoeken afgelegd en heb nog één aanvraag lopen.’ In de gemeente zijn zes Tuinrangers actief die na een opleiding aan de slag zijn gegaan. ‘Je krijgt bij de opleiding veel informatie en genoeg handvatten om aan de slag te gaan. Je moet wel passie en interesse hebben in tuinen en groen, maar tuinervaring is het meest waardevol.’
Na een aanvraag wordt eerst telefonisch contact gelegd om te kijken om wat voor een tuin het gaat en wat de verwachtingen zijn. Soms verwachten mensen iets anders van een Tuinranger: ‘Zo hadden we iemand die dacht dat we een schutting zouden komen neerzetten. Voor heel specifieke vragen over een plant of boom verwijzen we door naar een kweker.’
Bij het bezoek wordt samen met de tuineigenaar gekeken wat in de tuin kan worden gedaan. ‘Ik vind het belangrijk om naast het advies ook een verhaal te vertellen zodat mensen duidelijk wordt waarom je een waterschaal neerzet of een rommelhoekje maakt. Dat zorgt voor veel meer begrip. Die bezoeken zijn leuk want je kunt mensen altijd helpen.’
De reacties zijn altijd positief, zegt Murk. ‘Wat we veel horen is dat mensen altijd meer geholpen zijn dan ze vooraf dachten.’ Na het bezoek krijgen de tuineigenaren een mapje met informatie en tips over onder andere hoe je de juiste planten kiest. ‘Wij geven ook informatie over subsidieregelingen van de gemeente Krimpenerwaard.’
In de gemeente Krimpeneerwaard zijn zes Tuinrangers actief. ‘We zien elkaar eenmaal in de maand en hebben via de app regelmatig contact om elkaar op de hoogte te houden en te praten over bijvoorbeeld zaken die je bent tegengekomen.’
Gemeentelijke vergroeningsambities
Er zijn momenteel zo’n honderd Tuinrangers actief in zestien gemeenten. De gemeente financiert, verzorgt de locatie voor de informatiebijeenkomst en communiceert lokaal, terwijl Steenbreek en IVN de rest verzorgen zoals selectie, opleiding, coördinatie en bijscholing van vrijwilligers, promotie van het gratis tuinadvies en monitoring en rapportage van behaalde resultaten.
‘De Tuinrangers passen uitstekend in onze vergroeningsambities’, zegt Elzemieke Brouwer, trainee klimaatadaptatie en water bij de gemeente Doetinchem. ‘In onze ambities is opgenomen mensen bewust te maken van hun eigen stukje grond in relatie tot klimaat en biodiversiteit. Tuinrangers bieden een laagdrempelige manier om mensen te helpen die niet zo goed weten wat ze in hun tuin moeten doen.’
In Doetinchem zijn zes Tuinrangers actief; sinds juni zijn er 44 aanvragen binnengekomen, zegt Brouwer. ‘Daarvan zijn er inmiddels 34, zo’n 77 procent, afgehandeld. Het doel is driehonderd in 3 jaar.’
Gebaseerd op de enquête die de tuineigenaren na afloop kunnen invullen, kreeg de gemeente vijftien complimenten voor onder meer duidelijk en goed advies. ‘En we hebben een paar tips gekregen, bijvoorbeeld om aandacht voor activiteiten van de gemeente, zoals de plantjesruildag en een bloembollenactie, mee te nemen in het bezoek.’
Deelname voor gemeenten in 2026
In februari 2026 is de presentatie van de nieuwe ronde Tuinrangers. Gemeenteambtenaren kunnen zich alvast inschrijven voor de opstart van Tuinrangers 2026 of zich eerst aanmelden voor de presentatie waarin de resultaten en de ervaringen tot nu worden gedeeld. Belangstellenden kunnen zich aanmelden via Tuinrangers.nl/gemeenten voor de presentatie op donderdag 26 februari (aanvang 10.00 uur).
F
Auteur: Hans Bouwman
Foto’s: Rob Voss
