Watervriendelijke, maar muggenvrije tuinen

Dit voorjaar is er (opnieuw) weinig regen gevallen en wordt het steeds belangrijker om het water dat er valt te sparen of vast te houden in de grond in plaats van in het riool. Iedereen kan hieraan bijdragen door bijvoorbeeld tegels uit de tuin te verwijderen en regenwater op te vangen in regentonnen. Echter het is belangrijk om te voorkomen dat de regenton een bron wordt van steekmuggen die je barbecue of nachtrust verstoren.

Steekmuggen zijn insecten (Culicidae: Diptera) waarvan de vrouwtjes bloedzuigen om eitjes te kunnen produceren. Nadat een vrouwtje bloed heeft genomen legt ze binnen 2 tot 3 dagen 100-150 eitjes en gaat daarna opnieuw op zoek naar een bloedmaaltijd gedurende de weken dat ze leeft of actief is. De eitjes worden in stilstaand water afgezet, waarbinnen enkele dagen kleine larfjes uitkruipen, die bij warm weer binnen 10 dagen tot volwassen steekmuggen ontwikkelen. Door deze snelle voortplanting kunnen ze in optimale omstandigheden in het water snel tot grote aantallen uitgroeien. Huissteekmuggen blijven relatief dichtbij hun oorspronkelijke broedplaats.  Muggenoverlast in jouw tuin wordt over het algemeen door aanwezigheid van broedplaatsen in je eigen tuin dan wel die van je directe buren veroorzaakt.

Afwezig
Muggenoverlast komt voornamelijk voor in locaties waar door omstandigheden broedplaatsen grote hoeveelheden muggen produceren, omdat natuurlijke vijanden afwezig zijn doordat:

  • Het water er maar tijdelijk aanwezig is. Huisteekmuggen leggen hun eitjes bij voorkeur in geïsoleerde tijdelijke watertjes waarin het waterleven zich nog niet heeft kunnen ontwikkelen, zoals regentonnen, vogelbadjes, hondenwaterbakken, en plantenschoteltjes.
  • Het water zuurstofarm is. Larven van steekmuggen hebben een adembuis en halen zuurstof uit de lucht en niet uit het water. Terwijl de meeste natuurlijke vijanden van muggenlarven (vissen, libellarven, waterkevers, watervlooien e.d.) niet kunnen leven in zuurstofarm water, zoals water met veel eutrofiering door verontreiniging of rottend plant materiaal, kunnen muggenlarven dit wel.

Goede afsluiting
Omdat steekmuggen door kleine kieren en gaten hun weg vinden naar water is een goed afsluitende deksel en regenpijpaansluiting essentieel bij de aanschaf en plaatsing van een regenton. Verder is het belangrijk om te voorkomen dat er in de rest van je tuin regenwater langer dan 10 dagen blijft staan op plekken die niet afgesloten kunnen worden; ververs  vogelbadjes en hondenbakken daarom wekelijks. Aangezien steekmuggen van stilstaand water houden om hun eitjes in te leggen helpt een fonteintje om water-ornamenten vrij te houden van muggenlarven.

De exotische Aziatische tijgermug houdt van dezelfde stilstaande watertjes als de huissteekmug en gelden dus bovenstaande dezelfde maatregelen, en visa versa. Voor meer informatie over deze mug en hoe je kunt helpen om vestiging te voorkomen, is te vinden op de website van de Nederlands Voedsel en Waren autoriteit.

Auteurs: Marieta Braks, RIVM, ism Arjan Stroo, NVWA en Thomas Scheepers, MSc student Universiteit Maastricht.